Een verbonden partij is een rechtspersoon waarin de gemeente zowel bestuurlijk als financieel een belang heeft. Onder bestuurlijk belang verstaan we een zetel in het bestuur of een stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen beschikbaar stelt, die zij mogelijk kwijt is in geval van een faillissement van de verbonden partij.
Rechtspersonen zijn in te delen naar privaatrechtelijke rechtspersonen en de publieksrechtelijke rechtspersonen. Bij de privaatrechtelijke rechtspersonen gaat het primair om een stichting/vereniging, de NV, de BV en de CV. De privaatrechtelijke organisaties vinden hun wettelijke oorsprong in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Bij de publieke rechtspersonen gaat het primair om de Gemeenschappelijke Regeling (in verschillende verschijningsvormen), die hun basis vinden in de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. Verder bestaat er nog de combinatievorm, zoals de P.P.S.-constructie (publiek-privaatrechtelijke samenwerking). Het deelnemingenbeleid van de gemeente Eindhoven is verankerd in de nota 'Op afstand verbonden'. Deze nota is geactualiseerd in 2018 en geeft een bestuurlijk-juridisch, financieel en organisatorisch kader voor de (privaatrechtelijke) deelnemingen en de (publiekrechtelijke) openbare lichamen, waaraan de gemeente bevoegdheden en taken heeft overgedragen. Het deelnemingenbeleid gaat uit van actief aandeelhouderschap om de publieke belangen binnen de verbonden partijen te borgen.
Als aandeelhouder wil de gemeente op de volgende terreinen actief invloed uitoefenen: strategie (onder andere koersbepalende investeringen), beloningen in de (semi)publieke sector (Wet Normering Topinkomens), maatschappelijk verantwoord ondernemen (waaronder social return), risicobeheersing, eigen vermogen, benoemingen bestuurders en commissarissen (met aandacht voor diversiteit) en duurzaamheid. Tussen een verbonden partij en de gemeente kunnen ook andersoortige relaties bestaan, bijvoorbeeld subsidies, inkoop en ter beschikking stelling van vastgoed.
Op de volgende pagina is uiteengezet:
In welke verbonden partijen de gemeente Eindhoven participeert (officiële benaming);
Welke type rechtsvorm de verbonden partij heeft;
Op welke wijze de gemeente een bestuurlijk belang heeft in de verbonden partij;
Relevante ontwikkelingen die verwacht worden en eventuele risico’s die van invloed zijn op onze financiële positie.
Naam verbonden partij
(bedragen x € 1.000)
Taak veld
Resultaat 2018
Vreemd vermogen 2018
Eigen vermogen 2018
Financieel belang 2020
Exploitatie bedrijage 2020
Bestuurlijk belang
Gemeenschappelijke regelingen
Gemeenschappelijk Regeling Werkvoorziening Regio Eindhoven (GRWRE)
6.4
371
6.769
10.247
38.200
0
Lid AB, lid DB
Er is sprake van een landelijk risico op het gebied van de WSW vanwege een lagere rijkssubsidie per WSW-werkplek (de zogenaamde efficiencykorting). Ergon heeft hiervoor een meerjaren bezuinigingsplan opgesteld om deze efficiencykorting binnen de eigen bedrijfsvoering te kunnen opvangen.
GR Centrum Uitvoering reinigingstaken Eindhoven en omgeving (CURE)
7.3
198
18.079
198
16.998
16.998
Lid AB, lid DB
• Recente grote projecten vragen om inhuur van specialistische kennis over diverse zaken op breed financieel terrein (juridisch, inkoop en aanbesteding); • Cure leent geld, o.a. voor (grote) projecten. Omdat Cure geen eigen vermogen heeft, staat de gemeente Eindhoven, als grootste participant, garant voor zo'n 75% van het leenbedrag. Over deze garantie beslist de raad.
GR GGD Brabant Zuidoost
7.1
-16
12.663
2.830
4.239
4.239
Lid AB, lid DB
Risico's zijn met name het risico dat kosten harder gaan stijgen dan de indexering (bijvoorbeeld loonkosten) of er extra kosten optreden door bijvoorbeeld reorganisaties of als gevolg van (belasting) wet –en regelgeving waarbij noodzakelijke activiteiten zonder financiering moeten worden uitgevoerd.
GR Metropoolregio Eindhoven
0.1
1.005
17.413
4.280
3.225
3.225
Lid AB, Lid DB
Metropoolregio Eindhoven: vanaf 2020 werken we vanuit het nieuwe samenwerkingsakkoord, zowel qua govenance, inhoudelijke programma met bijbehorende inwonersbijdrage. De evaluatie en doorontwikkeling van het MRE is dan volledig afgerond. Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe): De organisatie is in 2019 op orde gebracht, het contract met de interim manager is verlengd tot 2020 met oog op het bestendigen van de organisatie. In 2020 zal de toekomstige vorm van het E-depot bekeken worden mede in relatie tot aanbeveling uit de evaluatie MRE tot ontvlechting van het RHCe. Gulbergen: de voormalige stortplaats is officieel nog niet gesloten en de nazorg niet overgedragen aan de Provincie Noord Brabant. De voornaamste reden hiervoor is dat er tussen de stortplaatsen en de provincie Noord Brabant nog geen overeenstemming is over de voorwaarden van sluiting en overdracht. Er wordt onder regie van de MRE gewerkt aan een haalbaarheidsonderzoek ontwikkelvisie, mede gericht op het verminderen van financiële risico’s van de 21 gemeenten. Naheffingen afval: het geschil tussen Attero en de Brabantse gewesten over de garantieplicht van aanlevering van brandbaar restafval over het jaar 2015 (over € 2,3 miljoen) loopt nog steeds. In 2018 heeft de arbitragecommissie geoordeeld dat de gewesten/gemeenten verplicht zijn om aan Attero een compensatie te betalen voor de minderlevering over het contractjaar 2015. De arbitragecommissie heeft vermeerdering van de vordering door Attero over de resterende contractperiode 2016 tot en met januari 2017 ad € 2,6 miljoen toegestaan. Na de zitting van 17 juni 2019 wordt het eindvonnis gewezen. Nadat het bestuur van de Vereniging van Commissarissen (VvC) dit heeft besproken zal hierover gecommuniceerd worden. De gemeente Eindhoven heeft conform contract voldoende restafval aangeboden aan Attero en stelt zich op het standpunt dat bij een succesvolle claim van Attero aan het gewest de bijdrage van de gemeente Eindhoven nihil is. De mogelijke claim zal volgens de gemeente Eindhoven dan ook betaald moeten worden door de gemeenten die conform contract te weinig afval hebben aangeleverd. Binnen Eindhoven wordt voor deze vordering geen claim op de voorziening afvalstoffen gelegd.
GR Omgevingsdienst Zuidoost Brabant (ODZOB)
7.4
0
4.254
1.515
1.414
0
Lid AB, lid DB
De programmabegroting van ODZOB (€ 20,3 miljoen) is € 2,4 miljoen hoger dan 2019 en vertoont daarmee een behoorlijke stijging. Dit wordt veroorzaakt door een verwachte grotere opdrachtverstrekking binnen de werkprogramma’s en door de tariefstijging - vnl veroorzaakt door het vastgestelde Regionaal Operationeel (uitvoerings)Kader (ROK). Ook is er een stijging op het gebied van bouwen, asbest en ITV. In het meerjarig perspectief is rekening gehouden met het ROK. Ook wordt verwacht dat de ondersteuning aan regiogemeenten (verzoektaken) de komende jaren verder zal toenemen. Dit zal nader worden verkend.
GR Veiligheidsregio Zuidoost Brabant (VRBZO)
1.1
773
42.790
7.391
14.622
0
Lid AB, lid DB
De veiligheidsregio is als verlengd lokaal bestuur ingesteld om taken uit te voeren namens en voor de gemeenten. In het risicoprofiel, dat als basis dient voor het op te stellen beleidsplan, wordt duidelijk welke risico’s voor gemeenten gelden en kunnen gemeenten eigen onderkende risico’s en lokale beleidsprioriteiten en veiligheidsthema’s naar voren brengen. De inhoud van het beleidsplan is daarmee lokaal stevig verankerd. Recent is het geactualiseerde regionaal risicoprofiel vastgesteld. Daarnaast zijn diverse deelvisies vastgesteld die op onderdelen richting geven: Bestuurlijke visie crisisbeheersing (juni 2017), Visie doorontwikkeling GHOR (oktober 2018). Van het Brandweerzorgplan (maart 2019) is bestuurlijk kennis genomen, het dekkingsplan is vastgesteld. Eerder was beoogd om de ‘Bestuurlijke visie 2025’, waarin de koers voor de VRBZO voor de middellange termijn wordt bepaald samen te laten komen met de ontwikkeling van het 3e meerjarenbeleidsplan. Omdat het nog niet vastgesteld hebben van een bestuurlijke visie consequenties heeft voor een daarvan afgeleid meerjarenbeleidsplan blijkt dit echter niet wenselijk te zijn en is besloten tot het opdelen van verschillende onderdelen. Op bestuurlijk-strategisch niveau worden gesprekken gevoerd over de toekomst van de Veiligheidsregio, die uiterlijk 1 april 2020 leiden tot een bestuurlijk vastgestelde strategie en visie die als basis dient voor een meerjarig organisatiebeleidsplan voor 2021-2024 of langer. Om te voldoen aan de Wet veiligheidsregio volgt eind 2019 een beleidsplan dat inzicht verschaft in diverse zaken van operationele aard (met name reeds eerder geaccordeerd beleid, met onder meer een dekkingsplan, risicoprofiel, operationele prestaties).
Financiële risico’s: In de begroting VRBZO 2020 is geen bezuinigingstaakstelling opgenomen. Wel moet de onttrekking uit de reserve ten behoeve van arbeidshygiëne nog vervangen worden door reguliere dekking en zijn in de Kadernota 2020 vijf onderwerpen benoemd waarvan de financiële effecten nog niet verwerkt zijn in de Begroting 2020. Dit zijn: Loonkosten 2016 -> 2018; Informatiebeveiliging; Rijksmaterieel, Bizob en Subsidie Impuls Omgevingsveiligheid.
Naam verbonden partij
(bedragen x € 1.000)
Taak veld
Resultaat 2018
Vreemd vermogen 2018
Eigen vermogen 2018
Financieel belang 2020
Exploitatie bedrijage 2020
Bestuurlijk belang
Vennootschappen en coöperaties
BNG Bank N.V., gevestigd te Den Haag
0.5
337.000
132.518.000
4.991.000
0
0
Stemrecht in AvA
Er hebben zich geen grote veranderingen voorgedaan in het risicoprofiel van de bank. Uit de resultaten van de EBA stress test bleek wederom dat BNG Bank behoort tot de meest solide banken van Europa.
Brainport Development N.V.
3.1
41
2.790
3.264
7
0
Stemrecht in AvA
Regio Deal Brainport Eindhoven: De ‘Regio Deal’bevat de kaders waarbinnen partijen zich inspannen om de bijdrage van 130 miljoen euro in te zetten die het rijk vanuit de Regio Envelop heeft gereserveerd voor Brainport Eindhoven. De financiële stroom van middelen loopt via de begroting van gemeente Eindhoven, doordat het geld via een decentralisatie-uitkering aan gemeente Eindhoven wordt verstrekt, die het vervolgens doorzet via een incidentele subsidie naar een regiofonds onder beheer en aansturing van Stichting Brainport (‘Regiofonds Brainport BV’, een 100% dochteronderneming van Brainport Development NV). De risico’s voor de financiële positie van de gemeente zijn beperkt: de kosten van subsidieverlening bedragen maximaal 130 miljoen euro, wat gedekt wordt uit de daartoe ontvangen rijksmiddelen. De inkomsten en uitgaven zijn één-op-één aan elkaar gekoppeld.
Brainport Development NV: de Directie van Brainport Development zal het projectenportfolio grotendeels passend maken op de Brainport Nationale Actieagenda. Die agenda wordt aangemerkt als de belangrijkste, maar niet enige, leidraad voor het Jaarplan 2020 dat in de aandeelhoudersvergadering van december 2019 wordt vastgesteld. De speerpunten zijn high tech systems & materials en design en de daaruit voortkomende sectoren en clusters. Deze vormen de pijlers van de regionale economie. Brainport Development hanteert een integrale aanpak met acties in de vijf domeinen people, technology, business, basics en international en de maatschappelijke uitdagingen om die pijlers structureel te versterken. De risico’s voor de financiële positie van de gemeente zijn beperkt: voor financiële risico´s die voort kunnen komen uit projecten die de vennootschap ontwikkelt en uitvoert, wordt binnen de onderneming een weerstandvermogen opgebouwd. Op basis van het risicoprofiel heeft de AvA in mei 2016 de hoogte van het weerstandsvermogen bepaald op € 2,8 miljoen. Ultimo 2018 bedraagt het weerstandsvermogen € 2,6 miljoen. Toekomstige positieve resultaten worden dan ook aan het eigen vermogen toegevoegd.
Breedband Regio Eindhoven B.V.
3.1
-277
1.273
4.009
1.279
0
Stemrecht in AvA + bindende voordracht 1 v/d 5 commissarissen
In 2020 zijn majeure operaties als de verhuizing van het TU/e-terrein naar de Prof Dr. Dorgelolaan en de vervanging van de EFX-switch afgerond en kan de energie weer vol ingezet worden op de kerntaak, namelijk het bijdragen aan een excellente digitale infrastructuur in de Brainport-regio. Hiervoor zijn de afgelopen jaren stevige eenmalige investeringen gedaan. Vanaf 2020 verwachten we dan ook weer herstel van het financieel resultaat en de versterking van het eigen vermogen. Doordat Breedband Regio Eindhoven (BRE) ook diensten op het gebied van zogenaamde ‘laag 2’-verbindingen kan aanbieden, heeft BRE in 2020 daadwerkelijk de ruimte om actiever de markt te benaderen met het bieden van hoogwaardige breedbandverbindingen voor maatschappelijke toepassingen als zwaartepunt. Zo kan de organisatie zich ontwikkelen tot een maatschappelijke netwerkoperator. Dit heeft naar verwachting zowel een positief effect op het verdienvermogen, als op de maatschappelijke impact van BRE. BRE is onder andere partner in het RegioDeal-project voor de ontwikkeling van een Regionale Zorginfrastructuur. Ook de deelname van BRE van het in BrabantStad-verband realiseren van de BrabantRing (een Brabantbrede open glasvezel-‘snelweg’) zal naar verwachting een positieve uitwerking hebben op de ontwikkeling en marktpositie van BRE.
Eindhoven Airport N.V.
7.4
14.270
26.755
100.064
556
0
Stemrecht in AvA + bindende voordracht 1 v/d 4 commissarissen
De heer Pieter van Geel heeft op 25 april 2019 zijn advies over de Proefcasus Eindhoven Airport opgeleverd. Vanuit de stuurgroep is een gezamenlijke reactie aan de minister gestuurd en de verwachting is dat de minister in het najaar van 2019 hierover een besluit zal nemen.
Enexis Holding N.V.
0.5
319.000
3.691.000
4.024.000
11
0
Stemrecht AvA
Enexis richt de strategische koers op het realiseren van een duurzame energievoorziening. Dit gebeurt door state of the art dienstverlening en netwerken, en door regie te nemen in innovatieve oplossingen. Dit om de energietransitie te versnellen en excellent netwerkbeheer uit te voeren. Op diverse plekken breidde Enexis Netbeheer in 2018 het elektriciteitsnet uit om alle toekomstige zon- en windenergie te kunnen transporteren. Toch is de netcapaciteit in Nederland is nog niet berekend op de forse groei van bijv. zonneparken. Daarom pleit Enexis voor nieuwe wettelijke kaders om de energietransitie te versnellen en bekijkt zij welke technische oplossingen er mogelijk zijn. De waardes van de financiële ratio's ontwikkelen zich zodanig dat ze binnen de grenswaarden van minimaal een A credit rating blijven. Het dividend bedraagt over de planperiode maximaal 50% van de netto winst, met een streefwaarde van minimaal €100 miljoen per jaar. Dit percentage wordt verlaagd als deze uitkering ertoe leidt dat het bedrijf binnen vijf jaar haar A rating profiel kan verliezen.
Flight Forum Beheer B.V.
3.2
0
28
18
0
0
Stemrecht in AvA
Zie Flight Forum C.V.
Flight Forum C.V.
3.2
6.931
5.317
18.344
4.669
0
Stemrecht in AvA. Flight Forum BV is beherend vennoot
In 2019 worden de laatste bedrijfskavels verkocht waarna de uitgifte van de kantorenclusters resteert. De belangstelling voor nieuwbouwkavels op het kantorencluster neemt toe. Er is op dit moment echter nog geen zekerheid dat dit binnen afzienbare termijn leidt tot een daadwerkelijke verkoop van kantoorkavels. Momenteel wordt in de bestaande kantoren veel ruimte verhuurd aan ASML. ASML is van plan om de huur van deze meters te beëindigen Flight Forum heeft in de vastgestelde grondexploitatie een reeks projecten opgenomen die de aantrekkelijkheid van deze locatie moeten vergroten. Deze investeringen, zoals het aantrekkelijker maken van het binnenplein en vergroening van het businesspark moeten uiteindelijk positief bijdragen aan de verkoop van de resterende kavels. De totale investeringen voor deze projecten bedraagt circa € 2,7 miljoen over de periode 2018-2020. Voor een deel van de projecten wordt van de eigenaren van de kantoorgebouwen medefinanciering gevraagd en wordt mogelijk bijgedragen uit de middelen voor parkmanagement. Verder wordt in 2020 met name ingezet op acquisitie, branding, verduurzaming en de ontwikkeling van een parkeergarage.
ICT-coöperatie Beware
0.4
21
92
21
36
0
Stemrecht ledenvergadering. Een van de directeuren is tevens ambtenaar van de gemeente Eindhoven.
Beware werkt met een aantal gemeenten aan de ontwikkeling van meerdere gedeelde/deelbare toepassingen. Met de stip VNG Common Ground en bijbehorende component architectuur, heeft Beware een aantal speerpunten die ook met partners (VNG, Kruispuntleden) wordt opgepakt: - De Winkel, een soort marktplaats welke inzicht geeft in welke oplossingen en (deel)componenten ontwikkeld en beschikbaar zijn - Oplossingen Sociaal domein Schuldhulpverlening: Fikks en ‘de Blauwe knop, beide oplossingen geven inwoners inzicht in hun financiële positie - Cumulus, een WMO oplossing - Webpresence, een platform-oplossing voor gemeentelijke websites en digitale dienstverlening - Trouwtool, digitale oplossing voor de klantreis trouwen.
Naast deze speerpunten loopt er in 2020 nog een initiatief om uit te werken of en hoe het mogelijk is ook software te delen met niet leden (zijnde coöperaties of individuele gemeenten). Deze ontwikkelingen passen uitstekend in de landelijk beweging om meer met elkaar te delen en zo marktonafhankelijker, flexibeler en goedkoper te worden.
Muziekgebouw Eindhoven N.V.
5.3
-349
5.955
-2.705
0
0
Stemrecht in AvA
Wij hebben in 2018 besloten het MGE éénmalig de ruimte te geven om voor 1 april 2019 te komen tot een haalbaar voorstel voor de eindoplossing door inzet van middelen van de Regio Deal en commitment van partners die hieraan een bijdrage moeten leveren. Subsidieverlening zorgde daarbij voor de noodzakelijke continuïteit in 2019. De toekomst van het Muziekgebouw staat, zoals bekend, al geruime tijd onder druk. Om te zoeken naar mogelijkheden om uit deze situatie te geraken, is een gezamenlijke werkgroep bestaande uit gemeente, Muziekgebouw, provincie en Brainport Development aan de slag gegaan om tot voorstellen te komen die invulling geven aan een duurzaam gezonde exploitatie van het Muziekgebouw, inclusief inzet van de middelen uit de Regiodeal. De werkgroep heeft op 31 maart 2019 haar resultaten aangeboden aan de gemeente, provincie en het Muziekgebouw. Het college van burgemeester en wethouders van Eindhoven heeft in april 2019 besloten kennis te nemen van het advies van de werkgroep. De werkgroep heeft tevens ingezet om niet alleen naar het Muziekgebouw te kijken maar ook naar het speelveld van stakeholders en het benaderen als onderdeel van de Heuvel, een A-locatie midden in de binnenstad van Eindhoven. Een vitaal en duurzaam gezond Muziekgebouw biedt, mede in combinatie met de Regio Deal-middelen, de mogelijkheid voor doorontwikkeling van dit gebied tot de “huiskamer van Eindhoven”. Met het nemen van deze stappen heeft het college vertrouwen dat door een gezamenlijke inzet een duurzame toekomst van het Muziekgebouw voor Eindhoven en de Brainport een kans heeft. Het Muziekgebouw heeft de bezuinigingsmaatregelen van 2019 in gang gezet die in het rapport van de werkgroep staan genoemd.
Park Strijp Beheer B.V.
8.3
397
1.596
830
10
0
Stemrecht in AvA + bindende voordracht 1 v/d 3 commissarissen
zie Park Strijp C.V.
Park Strijp C.V.
8.3
498
29.254
2.644
1.000
0
Stemrecht in AvA
Strijp-S heeft (zonder grote financiële effecten) de periode van brede recessie juist positief kunnen gebruiken om inhoudelijke meerwaarde te creëren. Een grote voortgang qua realisatie is gaande, waarbij binnen gezonde financiële kaders en verwachtingswaarden kan worden geopereerd.
Parktheater Eindhoven N.V.
5.3
-67
4.212
3.083
45
0
Stemrecht in AvA
Het Parktheater ontvangt een vierjarige subsidie (2017-2020) in het kader van de Basisinfrastructuur (BIS) regeling via de stichting Cultuur Eindhoven (SCE). Bij de toekenning van de BIS-subsidies is de subsidie voor enkele instellingen gekort met de zogenaamde solidariteitskorting. Dit geldt voor instellingen waarvan SCE heeft ingeschat dat deze het kunnen dragen, waaronder het Parktheater. Deze solidariteitskorting draagt bij aan het flexibiliseren van het cultuurbudget om nieuwe aanbieders en/of nieuwe activiteiten in Eindhoven mogelijk te maken (met name middels de Plus-regeling), wat de pluriformiteit van het kunst- en cultuuraanbod ten goede komt. Het Parktheater heeft ook aanvragen gedaan in het kader van deze Plusregeling. Gelet op het negatieve resultaat in 2018 en de verwachte verdere tekorten in 2019 en 2020, teert het Parktheater naar verwachting kortstondig in op haar eigen vermogen. Met de oprichting van SCE heeft de gemeente de uitvoering van haar kunst- en cultuurbeleid verzelfstandigd. Hiermee is een van de rollen die de gemeente had ten aanzien van het Parktheater, namelijk subsidieverstrekker, verdwenen. Nu is er nog sprake van twee rollen te weten verhuurder en eigenaar/aandeelhouder in de vennootschap. Voor het laatste geldt dat indertijd bij de oprichting van de NV gekozen is voor de deelneming vanwege het publieke belang. Heroverweging op dit punt zou kunnen plaatsvinden.
Twice Eindhoven B.V.
3.1
613
13.478
5.851
112
0
Stemrecht in AvA + recht tot benoemen, schorsen en ontslag
Twice heeft haar strategie herijkt voor de bestaande en nieuwe doelgroepen (start-ups, doorgroeiende ondernemingen) in het hightechecosysteem van Brainport Eindhoven met als uitgangspunt: “the preferred place for hightech scale-ups in the Netherlands”. De basis blijft daarbij het bieden van huisvesting. De formule van Twice voorziet in het afdekken van aanloopverliezen voor bedrijvencentra (vanaf einde 2017 nog alleen voor Catalyst) uit het eigen vermogen van de Stichting Twice Support (STS) dat inmiddels aan Twice is overgedragen. Deze financiële buffer hiervan is per ultimo 2018 circa 0,2 miljoen. Twice zal deze financiële buffer enkel nog benutten voor Catalyst. Catalyst kende in 2018 nog een aanloopverlies. Naar verwachting geeft ook Catalyst vanaf 2019 een positief resultaat.